Kurban nasıl kesilir?

Kurban Bayramı'nın o eşsiz manevi iklimi yaklaştığında, pek çoğumuzun zihninde bu mübarek ibadetin nasıl yerine getirileceğine dair sorular belirir. Özellikle de, "Kurban nasıl kesilir?" sorusu, bu ibadeti layıkıyla ifa etmek isteyen her Müslüman için büyük bir önem taşır. Zira kurban, sadece bir hayvanın kesilmesinden ibaret olmayıp, Allah'a yakınlaşma niyetiyle, belirli kurallar ve adap çerçevesinde gerçekleştirilen derin anlamlar yüklü bir ibadettir. Bu sürecin her bir adımı, hem kurbanın dinen geçerli olması hem de bu kutsal amelin ruhuna uygun hareket edilmesi açısından titizlik gerektirir. Öyle ki, kesim esnasında gösterilecek özen, hayvana duyulan merhamet ve İslami usullere riayet, ibadetin kabuliyetinin temel şartlarındandır. Bu yüzden, bu sorunun cevabını bilmek, sadece teknik bir bilgi edinmek değil, aynı zamanda bir sorumluluğu yerine getirmenin de ilk adımıdır.

Kurban Kesiminin Temel Esasları ve İslami Usuller

Kurban kesiminin en başında, her ibadette olduğu gibi, halis bir niyet gelir. Kurban, yalnızca Allah rızası için kesilmelidir; gösteriş, et yeme arzusu veya başka dünyevi amaçlar bu ibadetin ruhuyla bağdaşmaz. Niyet edildikten sonra, kurban edilecek hayvanın İslami ölçülere uygun olması gerekir. Yani, devenin beş, sığır ve mandanın iki, koyun ve keçinin ise bir yaşını doldurmuş olması; ayrıca körlük, topallık gibi kurban olmaya engel teşkil edecek belirgin bir kusurunun bulunmaması şarttır. Bu hayvan, kesimden önce mümkünse güzelce yıkanmalı, temiz bir alana getirilmeli ve kesim esnasında ona eziyet vermekten kesinlikle kaçınılmalıdır. Unutulmamalıdır ki, İslam dini hayvana şefkat ve merhametle yaklaşılmasını emreder. Kesim yapılacak bıçağın çok keskin olması, hayvanın acısını en aza indirmek için hayati önem taşır. Kör bir bıçakla hayvana eziyet etmek, dinen de uygun olmayan bir davranıştır ve kurbanın sevabını azaltabilir.

Kesim işlemi sırasında, hayvanın sol tarafı üzerine, kıbleye doğru yatırılması müstehaptır. Bu, hem geleneksel bir uygulama hem de bir saygı ifadesidir. Kesimi yapacak olan kişi, eğer kendisi kurban sahibi ise ve ehilse, kurbanını bizzat kesmesi daha faziletlidir. Ancak ehil değilse veya bu işi yapamayacak durumdaysa, güvendiği bir Müslüman’a vekâlet verebilir. Kesim esnasında "Bismillâhi Allâhu ekber" demek vaciptir. Bu ifade, Allah’ın adıyla ve O’nun en büyük olduğu bilinciyle bu işe başlandığını gösterir. Kesim, hayvanın boğazında bulunan yemek borusu (merî’), nefes borusu (hulkum) ve iki şah damarından (vedeceyn) en az üçünün, tercihen dördünün birden kesilmesi suretiyle gerçekleştirilir. Bu işlem, hızlı ve tek bir hareketle yapılmalı, hayvana gereksiz acı çektirilmemelidir. Hayvanın canı tamamen çıkmadan, yani hareketleri son bulmadan derisini yüzmeye veya başka işlemlere başlamamak da yine İslami adaba uygun bir davranıştır.

Kesim tamamlandıktan ve hayvanın canının çıktığından emin olunduktan sonra, derisi yüzülür ve iç organları çıkarılır. Bu aşamada da temizlik ve hijyen kurallarına azami derecede dikkat etmek gerekir. Hem etin sağlığı hem de çevrenin temizliği açısından bu çok önemlidir. Kurban etinin üçe taksim edilmesi sünnettir: Bir kısmı kurban kesemeyen yoksullara dağıtılır, bir kısmı akraba, komşu ve dostlara ikram edilir, bir kısmı da ev halkı için ayrılır. Bu taksimat, kurban ibadetinin sosyal boyutunu, paylaşma ve yardımlaşma ruhunu en güzel şekilde yansıtır. Kurban kesimi, sadece bir ritüel değil, aynı zamanda kişinin Allah’a olan teslimiyetini, O’nun nimetlerine şükrünü ve toplumdaki kardeşleriyle dayanışmasını ifade eden çok yönlü bir ibadettir. Her bir adımında bu bilinçle hareket etmek, ibadetin feyzini ve bereketini artıracaktır. Mesela, benim dedem her kurban kesiminde biz torunlarını yanına toplar, her bir aşamayı sabırla anlatır, "Bakın evlatlarım, bu sadece bir hayvan kesmek değil, Rabbimize bir söz vermektir, O'nun için en sevdiğimizden vazgeçebileceğimizi göstermektir" derdi. Bu sözler, o anın ne kadar derin olduğunu bize hissettirirdi.

Vekaletle Kurban ve Bir Avuç Derneği'nin Uygulamaları

Günümüz koşullarında, pek çok Müslüman için kurban kesimini bizzat gerçekleştirmek çeşitli sebeplerle mümkün olmayabilir. Özellikle büyük şehirlerde yaşayanlar için uygun kesim alanı bulma, hayvan seçimi, kesim ve dağıtım gibi süreçler oldukça zorlayıcı olabilmektedir. İşte bu noktada, "vekâletle kurban" uygulaması devreye girer. Vekâlet, bir kimsenin, belirli bir işi yapması için başka bir kişiyi veya kurumu yetkili kılması anlamına gelir. Kurban ibadetinde de vekâlet vermek caizdir. Yani, kurban kesmekle yükümlü olan bir kişi, güvendiği bir şahsa veya Bir Avuç Derneği gibi ehil ve güvenilir bir kuruma vekâlet vererek kurbanının kendi adına kesilmesini sağlayabilir. Bu, hem ibadetin yerine getirilmesini kolaylaştırır hem de kurban etlerinin daha organize bir şekilde ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmasına imkân tanır. Vekâlet verirken, kurban sahibinin niyetinin ve vekâleti alanın da bu niyete uygun hareket etmesinin önemi büyüktür.

Bir Avuç Derneği olarak, bizlere emanet ettiğiniz kurban vekâletlerini İslami usullere ve hijyen kurallarına harfiyen riayet ederek yerine getirmekteyiz. "Kurban nasıl kesilir?" sorusunun her bir detayını, bu işin uzmanlarıyla birlikte titizlikle ele alıyoruz. Öncelikle, kurbanlık vasıflarını taşıyan sağlıklı hayvanlar, alanında deneyimli personelimiz tarafından özenle seçilir. Kesimler, mutlaka İslami kurallara göre, ehil kasaplar tarafından, veteriner hekimlerin nezaretinde, temiz ve hijyenik ortamlarda gerçekleştirilir. Her bir kurban için, vekâlet sahibinin ismi okunarak ve niyet edilerek "Bismillâhi Allâhu ekber" denilerek kesim işlemi yapılır. Hayvanlara eziyet edilmemesi, acılarının en aza indirilmesi ve tüm sürecin şeffaf bir şekilde yürütülmesi, derneğimizin en temel prensiplerindendir. Kurban kesim süreçlerimiz, dileyen bağışçılarımızın denetimine açık olup, kesim anına dair bilgilendirmeler de (mümkün olan durumlarda video veya fotoğraf kaydı gibi) bağışçılarımızla paylaşılabilmektedir.

Kesilen kurbanların etleri, yine derneğimizin organize ettiği bir sistemle, önceden tespit edilmiş gerçek ihtiyaç sahibi ailelere, yetimlere, yaşlılara, hastalara ve yurt içi ile yurt dışındaki mazlum coğrafyalardaki kardeşlerimize ulaştırılır. Bu dağıtım sürecinde de adaletli davranmaya, emanetlerinizi en doğru yerlere ulaştırmaya büyük özen gösteririz. Böylece, siz değerli hayırseverlerimizin vekâletleriyle kesilen kurbanlar, sadece bir ibadetin ifası olmakla kalmaz, aynı zamanda binlerce kilometre ötedeki bir muhtacın yüzünü güldüren, bir yetimin sofrasına bereket katan bir iyilik hareketine dönüşür. Bir Avuç Derneği'ne verdiğiniz vekâlet, "Kurban nasıl kesilir?" sorusunun en doğru ve İslami hassasiyetlere uygun cevabını bulduğu bir adrestir. Siz de bu Kurban Bayramı'nda, kurbanlarınızı derneğimiz aracılığıyla keserek hem ibadetinizi gönül rahatlığıyla yerine getirebilir hem de bir avuç mutluluğu binlerce ihtiyaç sahibine ulaştırmanın manevi huzurunu yaşayabilirsiniz. Bu, gerçekten de hem size hem de sayısız insana dokunan bir güzellik zinciridir.