Altının zekatı nasıl hesaplanır?

Hayatın koşturmacası içinde bir an durup düşündüğümüzde, sahip olduğumuz nimetlerin ne kadar farkındayız? Belki birikimlerimiz, belki kenara ayırdığımız üç beş kuruş... İşte bu birikimlerin en değerlilerinden biri de altındır. Peki, bu sarı altının sadece bir yatırım aracı olmadığını, aynı zamanda manevi bir sorumluluk getirdiğini hiç düşündünüz mü? Yastık altındaki o parlak metal, doğru zamanda doğru yere ulaştığında bir yetimin başını okşayan bir ele, Afrika'da bir damla suya hasret bir köyün umuduna dönüşebilir. İşte bu dönüşümün anahtarı, İslam'ın bizlere sunduğu o eşsiz köprü olan zekattır. Bu yazımızda, kalplerdeki iyiliği ve paylaşma arzusunu bir araya getiren en önemli sorulardan birine, altının zekatı nasıl hesaplanır? sorusuna hep birlikte, samimi bir dille cevap arayacağız. Bu hesaplama sadece bir matematik işlemi değil, aynı zamanda kalbimizin ne kadar cömert olduğunun da bir ölçüsüdür.

Zekatın Altın Kuralı: Nisap Miktarı Nedir ve Nasıl Belirlenir?

Zekat konusuna girdiğimizde karşımıza çıkan ilk ve en önemli kavram ‘nisap’ miktarıdır. Nisap, en basit tabiriyle, bir Müslümanın zekat vermekle yükümlü sayılması için sahip olması gereken asgari zenginlik ölçüsüdür. Yani, bu sınıra ulaşmamış bir maldan zekat vermek gerekmez. Altın için bu sınır, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 80,18 gram (24 ayar) olarak belirlenmiştir. Bu rakam, Peygamber Efendimiz (s.a.v) dönemindeki ölçü birimlerinin günümüzdeki karşılığıdır. Elinizdeki altın miktarının bu eşiği geçip geçmediğini bilmek, zekat yolculuğunuzun ilk adımıdır. Unutmayın, bu sadece bir tartı meselesi değil, aynı zamanda bir bilinç meselesidir. Sahip olduklarımızın gerçek sahibinin kim olduğunu hatırlama ve O'nun rızası için bir kısmını ayırma bilincidir.

Peki, farklı ayarlarda altınlarınız varsa ne olacak? Mesela, çeyrek altınlarınız, 22 ayar bilezikleriniz ve belki bir miktar da gram altınınız var. İşte burada küçük bir hesaplama devreye giriyor. Elinizdeki farklı ayarlardaki altınların hepsini, güncel değerleri üzerinden toplam bir değere ulaştırmanız ve bu toplam değerin 80,18 gram 24 ayar altının değerine ulaşıp ulaşmadığını kontrol etmeniz gerekir. Eğer ulaşıyorsa ve bu birikimin üzerinden bir Kameri yıl (yani yaklaşık 354 gün) geçmişse, artık siz de bir zekat mükellefisiniz demektir. Bu noktada borçlarınızı düşmeyi de unutmamanız önemli. Mevcut birikiminizden, vadesi gelmiş ve ödemeniz gereken borçlarınızı çıkardıktan sonra kalan miktar nisaba ulaşıyorsa zekatınızı hesaplayabilirsiniz. Bu hassas denge, aslında ne kadar adil bir sistemin içinde olduğumuzu gösterir; kimseye gücünün üstünde bir yük yüklenmez.

Bizler Bir Avuç Derneği olarak, bu hassasiyetin farkındayız. Bize emanet ettiğiniz her bir zekat, işte bu ince hesaplamaların, bu derin manevi sorumluluğun bir meyvesi. Tıpkı sizin birikimlerinizi titizlikle hesaplamanız gibi, biz de bize ulaşan her kuruşun nereye gideceğini, hangi yaraya merhem olacağını aynı titizlikle planlıyoruz. Geçenlerde bir bağışçımız aramıştı, yaşlı bir teyzemiz. Yıllardır biriktirdiği birkaç bileziği varmış. “Kızım,” dedi, “benim nisap hesabım tam tutuyor mu bilmiyorum ama içimden bir ses bu bileziklerin yerini bulması gerektiğini söylüyor.” İşte o ses, kalbin sesidir. O ses, paylaşmanın verdiği huzurun fısıltısıdır. Teyzemizin o ‘bir avuç’ altını, bugün onlarca ailenin iftar sofrasına sıcak bir çorba oldu.

Altın Zekatı Hesaplanırken Nelere Dikkat Edilmeli? Pratik Bir Hesaplama Örneği

Teorik bilgileri bir kenara bırakıp şimdi gelelim işin pratiğine. Altın zekatını hesaplamak aslında korkulduğu kadar karmaşık değildir. Temel formülümüz oldukça basit: Toplam altın değerinin kırkta biri, yani %2,5'i. Bu oranı bulduktan sonra yapmanız gereken tek şey, elinizdeki altının güncel piyasa değerini öğrenmektir. Diyelim ki elinizde toplam 100 gram 22 ayar bilezik var ve borcunuz bulunmuyor. İlk adım, bu 100 gram 22 ayar altının, 24 ayar saf altın karşılığını veya doğrudan Türk Lirası değerini bulmaktır. Günümüz teknolojisi sayesinde internetten bir tıkla güncel altın fiyatlarına ulaşmak çok kolay.

Şöyle somut bir örnek üzerinden gidelim. Farz edelim ki bugün 1 gram 24 ayar altının fiyatı 2.500 TL olsun. Nisap miktarı olan 80,18 gram altının bugünkü değeri ne yapar? 80,18 x 2.500 = 200.450 TL. Bu, zenginlik sınırımız. Sizin ise toplamda 150 gram altınınız var ve bunun bugünkü piyasa değerinin 350.000 TL olduğunu varsayalım. Bu miktar, nisap sınırını geçtiği için zekat vermeniz gerekiyor. Peki ne kadar? İşte burada %2,5'lik oran devreye giriyor. 350.000 TL'nin %2,5'i, yani kırkta biri: 350.000 / 40 = 8.750 TL'dir. İşte sizin bu yıl vermeniz gereken zekat miktarı budur. Bu miktarı isterseniz para olarak, isterseniz de bu değere karşılık gelen altını (yani 3,5 gram altını) ayırarak ihtiyaç sahiplerine ulaştırabilirsiniz. Bu hesaplamayı yaparken kullandığınız ziynet eşyaları konusunda mezhepler arasında farklı görüşler olduğunu da belirtmekte fayda var. Hanefi mezhebine göre kadınların kullandığı ziynet eşyaları da nisap hesabına dahil edilirken, Şafii mezhebinde asli ihtiyaç sayıldığı için dahil edilmeyebilir. Bu konuda kalbinizin mutmain olacağı şekilde hareket etmek en doğrusudur.

Bu hesaplamalar, rakamlardan ibaret değil. O 8.750 TL, belki de Bir Avuç Derneği aracılığıyla bir su kuyusunun temelindeki ilk harç olacak. Belki bir öğrencinin bir yıllık eğitim masrafını karşılayacak veya kışın ortasında ısınma sorunu yaşayan bir ailenin evine sıcaklık getirecek. Bağışlarınızla bize ulaştığınızda, bizler bu rakamların arkasındaki niyeti, o manevi sorumluluğu derinden hissediyoruz. Sizin o %2,5'lik payınız, bir başkasının %100'ü, yani her şeyi olabiliyor. Bu yüzden bize emanet edilen her bir bağışı, kendi malımızdan daha büyük bir hassasiyetle koruyor ve gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaştırmak için gece gündüz demeden çalışıyoruz.

Zekatınızı En Doğru Şekilde Nasıl ve Nereye Ulaştırabilirsiniz?

Zekatınızı hesapladınız, miktarını belirlediniz. Şimdi sırada en az hesaplama kadar önemli bir adım var: Bu emaneti, yani zekatı, kime ve nasıl ulaştıracaksınız? Kur'an-ı Kerim, zekatın verileceği yerleri bizlere açıkça belirtmiştir: yoksullar, düşkünler, borçlular, yolda kalmışlar... Günümüz dünyasında bu kişilere doğrudan ulaşmak her zaman kolay olmayabilir. İşte bu noktada, sizinle ihtiyaç sahipleri arasında köprü vazifesi gören, güvenilir sivil toplum kuruluşları devreye giriyor. Doğru kurumu seçmek, zekat ibadetinizin ruhuna uygun şekilde yerine getirilmesi için hayati önem taşır. Araştırdığınız, faaliyetlerini takip ettiğiniz, şeffaf ve hesap verebilir bir dernek veya vakıf, sizin hayrınızın en doğru adrese ulaşmasını sağlar.

Bir Avuç Derneği olarak bizler, bu güvenin ne kadar kıymetli olduğunun bilinciyle hareket ediyoruz. "Bir avuç iyilik, bin umut demektir" diyerek çıktığımız bu yolda, sizin zekatlarınızı sadece bir maddi yardım olarak görmüyoruz. Onu, bir umut tohumu, bir kardeşlik mesajı olarak kabul ediyoruz. Zekat bağışlarınızla, sadece bir gıda kolisini bir eve teslim etmiyor; aynı zamanda o evin kapısını sevgiyle çalıyor, hal hatır soruyor, yalnız olmadıklarını hissettiriyoruz. Yürüttüğümüz erzak dağıtımları, yetim giydirme projeleri, su kuyusu çalışmaları gibi faaliyetlerin tamamı, sizin gibi hayırseverlerin zekat ve sadakalarıyla hayat buluyor. Yaptığımız her yardımın videosunu ve fotoğrafını bağışçılarımızla paylaşarak, o iyilik anına sizi de ortak etmeye gayret ediyoruz. Çünkü biliyoruz ki, verdiğiniz zekatın yerine ulaştığını görmek, kalbinizdeki huzuru ve mutluluğu katbekat artıracaktır.

Unutmayın, altınınızın zekatını vermekle malınız eksilmez, tam aksine bereketlenir. Bu, sadece manevi bir bereket de değildir. Paylaşmanın ve yardımlaşmanın yaygınlaştığı toplumlar, sosyal olarak da daha güçlü, daha huzurlu ve daha adil olurlar. Bir kişinin derdine derman olmak, aslında tüm toplumun derdine derman olmaktır. Elinizdeki altının bir parçasını ayırarak, hiç tanımadığınız bir coğrafyada, hiç görmediğiniz bir insanın hayatına dokunabilirsiniz. İşte zekatın böylesine güçlü, böylesine birleştirici bir tarafı var. Gelin, bu iyilik halkasına siz de katılın. Bir avuç altınınızla, binlerce tebessümün sebebi olun. Zekatınız, Bir Avuç Derneği'nin şefkatli ellerinde, en doğru yerlere ulaşsın, dünyayı daha yaşanılır bir yer kılmak için bir vesile olsun.